nl nl en en

Wat is duurzaam beleggen?

Zelf aan de slag met duurzaam beleggen

Deze pagina bevat een uitgebreide toelichting over de basis van investeren en algemene informatie over duurzaam beleggen. Wilt u direct starten met zelf duurzaam investeren of beleggen? Download dan onze gratis gids duurzaam beleggen voor particulieren in vijf stappen.

Handleiding duurzaam beleggen voor particulieren

Bent u op zoek naar specifieke informatie? Ga dan naar:

Hoe werkt beleggen

Hoe werkt beleggen, wat houdt het in?

Financiële producten

Er zijn verschillende financiële producten waarin men (al dan niet duurzaam) kan beleggen als particulier. De drie belangrijkste zijn aandelen, obligaties en (beleggings)fondsen. Deze worden hier verder uitgelegd.

Wilt u een financieel product aanschaffen, dan heeft u een beleggingsrekening nodig. Deze kunt u openen bij een financiële dienstverlener zoals een bank of een broker. Onder het kopje Hoe begin ik met duurzaam beleggen, vindt u hier meer informatie over.

Aandelen

Een aandeel is een deel van een bedrijf.  Door te beleggen in aandelen, wordt u dus eigenaar van een klein stukje van het bedrijf. Als een onderneming bijvoorbeeld 100 aandelen heeft en u koopt er 5, dan bent u voor 5% eigenaar van dit bedrijf.

Rendement maken op aandelen kan op twee verschillende manieren:

  1. Door waardestijging (of -daling) van het aandeel. De waarde van het aandeel wordt in eerste instantie bepaald door de waarde van het bedrijf en in tweede instantie naar de verwachtingen van de (toekomstige) prestaties van de organisatie. De uiteindelijke prijs van een aandeel wordt bepaald door vraag en aanbod vanuit de markt;
  2. Door uitkering van dividend. Wanneer een onderneming winst maakt, kan ze deze in geheel of een deel hiervan uitkeren aan haar aandeelhouders. Deze periodieke uitkering noemt men dividend.

Bovenstaande gaat over financieel rendement. In hoeverre een aandeel duurzaam is, kan op verschillende manieren worden bepaald.

Obligaties

Obligaties zijn leningen met een specifieke einddatum. De obligatiehouder leent geld uit aan een overheid of bedrijven. In het geval van groene obligaties, dragen de activiteiten of projecten waar de lening voor is afgesloten, bij aan de verbetering van de samenleving.

Rendement maken op obligaties kan op twee verschillende manieren:

  1. Door waardestijging (of -daling) van de obligatie. De waarde van de obligatie wordt in eerste instantie bepaald door de hoogte van de afgesloten lening, in combinatie met de afgesproken rente en (resterende) looptijd. Wanneer een derde partij de lening wil overnemen, wordt de prijs hiervan bepaald door vraag en aanbod vanuit de markt.
  2. Door uitkering van rente van het bedrijf of de overheid aan de obligatiehouder.

Fondsen

Fondsen zijn “mandjes” met daarin een verzameling van financiële producten. Zo zijn er aandelenfondsen, obligatiefondsen en mixfondsen (een combinatie van aandelen en obligaties binnen eenzelfde fonds).

Sommige aandelenfondsen volgen een bepaalde index. Een S&P500 fonds is bijvoorbeeld samengesteld uit 500 grootste, Amerikaanse bedrijven. Er zijn ook fondsen die alleen aandelen of obligaties bevatten uit een bepaald land of een bepaalde sector.

Fondsen worden in de regel samengesteld en beheerd door professionele beleggers en analisten. ETF’s (Exchage-traded funds), daarentegen, zijn fondsen die worden beheerd door een algoritme. Dit algoritme koopt- en verkoopt automatisch financiële producten voor en uit het fonds, naar aanleiding van vooraf bepaalde criteria.

Wat zijn duurzame beleggingen?

Het alternatief op traditioneel beleggen

Geld investeren is een goede manier om meer rendement uit eigen vermogen te halen. Er wordt echter nog steeds veel geïnvesteerd in projecten die negatieve gevolgen kunnen hebben voor mens, milieu en klimaat. Denk hierbij aan kinderarbeid, ontbossing en corruptie.

Duurzaam of groen beleggen is daarom een mooi alternatief op traditioneel of klassiek (ook wel “grijs”) beleggen. Bij traditioneel beleggen kijkt met niet naar mogelijk negatieve effect van de investering op mens en milieu. In plaats daarvan wordt uitsluitend gekeken naar de financiële opbrengsten. Duurzaam beleggen gaat uit van het principe dat geïnvesteerd vermogen naast het behalen van rendement, ook bijdraagt aan een betere wereld, of er in ieder geval geen schade aan toebrengt.

Houdt rekening met mens en milieu

De belegger houdt hierbij bewust rekening met bepaalde sociale, milieu en bestuurlijke factoren binnen de bedrijven waarin geïnvesteerd wordt. De VBDO, Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling, hanteert hierbij de officiële definitie van de VN PRI: “Een strategie en praktijk om criteria voor milieu, mens en goede bedrijfsvoering op te nemen in investeringsbeslissingen, aandeelhouderschap actief in te vullen, en waar mogelijk positieve impact te creëren”. Wij zijn ervan overtuigd dat verantwoord ondernemen en duurzaam beleggen uiteindelijk resulteert in een gezondere, meer rechtvaardigere wereld.

Verantwoord beleggen

Duurzaam beleggen is ook wel bekend onder de namen verantwoord beleggen of impact beleggen. Er zijn echter verschillen. Bij verantwoord beleggen wordt met name gekeken naar waar men niet in wil beleggen, bijvoorbeeld door het uitsluiten van bepaalde bedrijven, sectoren of landen. Verder wordt er, net als bij klassiek of traditioneel beleggen, met name gekeken naar het behaalde rendement.

Duurzaam beleggen

Bij duurzaam beleggen wordt gekeken naar de minst belastende of maatschappelijk risicovolle investeringen. Bijvoorbeeld in hoeverre een nieuwe fabriek circulair is gebouwd uit duurzame materialen, wel of niet gebruik maakt van groen stroom of in een risicogebied staat voor bosbranden of overstromingen.

Impact beleggen

Bij impact beleggen gaat men nog een stap verder en moet er ook sprake zijn van een positieve impact op mens of milieu. Het verschil met filantropie is dat succesvolle impact ondernemingen naast deze positieve, bijdragen op hun omgeving ook een financieel gezond verdienmodel hebben. Voorbeelden van impact bedrijven zijn bijvoorbeeld ondernemingen die voedselverspilling tegengaan, sociale cohesie bevorderen of CO2 uit de atmosfeer halen.

Maar hoe werkt dat nou precies, duurzaam beleggen, en hoe start u ermee? Op deze pagina is te vinden hoe u als particuliere belegger zelf kunt starten met verantwoord beleggen en welke voordelen dit met zich mee kan brengen.

Aandelen in een duurzaam bedrijf

Duurzame aandelen, hoe herken ik ze?

In hoeverre een bedrijf en daarmee haar aandelen duurzaam zijn, beslist u in eerste instantie zelf. Duurzaamheid is een subjectief begrip. Wat voor de een duurzaam is hoeft dat voor een ander niet te zijn. Zo zien sommigen investeren in kernenergie als duurzaam, waar anderen dergelijke investeringen juist uitsluiten. Wel zijn er enkele methoden die u kunnen helpen bij het maken van uw beslissing.

Uitsluiting

De meest eenvoudige methode is uitsluiting. U kunt bedrijven uitsluiten van investering die u als niet duurzaam of controversieel ziet. Veel banken en brokers doen dit al voor u, waardoor deze aandelen standaard niet tot de selectie van financiële producten behoort. Zo worden bedrijven in de tabaks-, wapen of gokindustrie vaak uitgesloten. Ook kunnen bedrijven worden uitgesloten op basis van vertoond gedrag of duurzaamheidsschandalen. Denk hierbij aan kinderarbeid, dierproeven of olielekkages.

Positieve selectie

Positieve selectie van aandelen – ook wel de ‘best-in-class methode’ genoemd – wordt alleen in bedrijven geïnvesteerd die, binnen hun sector het best scoren op bepaalde duurzaamheidscriteria.

ESG-integratie

Een andere methode om verantwoorde beleggingsproducten te kiezen is het integreren van ESG-criteria (Environment, Social en Governance) in de selectieprocedure. Deze criteria geven op allerlei manieren richting aan de persoonlijke investeringsvoorkeuren op het gebied van milieu, maatschappij en beleidsvoering.

De hoogte van een ESG-score is afhankelijk van de criteria die zijn opgesteld door de beoordelaar. Daarom kan een ESG-score van een bedrijf bij de ene beoordelaar hoog uitvallen en bij een ander juist laag.

Het is daarbij belangrijk dat men onthoudt dat een ESG-score niets zegt over hoe duurzaam een bedrijf wel of niet is. Een ESG-score zegt enkel iets over het risico dat een bedrijf (financiële) schade oploopt door maatschappelijke of milieuproblematiek. Zo heeft een fabriek die in een overstromingsgebied staat, in de regel een lagere E-score dan een waarbij dat niet het geval is.

Op eenzelfde manier scoort een bedrijf hoger op Social, respectievelijk Governance, wanneer ze voldoet aan alle richtlijnen voor internationaal arbeidsrecht en anti-corrupte, dan een onderneming waarbij dit niet het geval is. Laatstgenoemde loopt namelijk meer risico op veroordeling en boetes door een lokale of internationale rechtbank.

Duurzame classificaties

Onder de Green Deal Europese Unie heeft met de opzet van de EU Taxonomy een classificatiesysteem opgezet dat het makkelijker maakt voor investeerders om te bepalen welke economische activiteiten gezien mogen worden als milieuvriendelijk en/of duurzaam. Daarnaast bestaan er verscheidene certificeringen zoals de B-corporation, die aangeven dat het gecertificeerde bedrijf rekening houdt met mens, milieu en maatschappij.

Wet- en regelgeving

Eind 2019 lanceerde de Europese Commissie de zogenaamde Green Deal.De Green Deal bestaat uit verschillende beleidsinitiatieven. Deze initiatieven hebben als einddoel dat de EU uiterlijk in 2050 klimaatneutraal is.

Sinds 2021 is de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) van start, als een van de genoemde initiatieven. Onder die Europese regelgeving zijn aanbieders van beleggingsfondsen verplicht informatie te verschaffen over de mate van duurzaamheid van hun product.

Onder de EU-richtlijn MiFID II moeten bijvoorbeeld banken en brokers uitvraag doen naar de duurzaamheidsvoorkeuren van hun klanten en hiermee rekening houden.

Alle, uitgebreide informatie over relevante wet- en regelgeving vind je in ons rapport Duurzaam beleggen door particuliere beleggers in Nederland – Krijgen we hulp vanuit Europa?

Duurzame aanbieders

Voor wie het maken van duurzame keuzes liever aan een ander overlaat, zijn er ook partijen die al een voorselectie voor u maken. Belegt u bijvoorbeeld via een duurzame, financiële instelling als Triodos Bank of ASN Bank, dan bieden ze u enkel producten aan die voldoen aan de door hen gestelde duurzaamheidscriteria.

Selectie van duurzame beleggingsfondsen

Hoe selecteer ik duurzame beleggingsfondsen?

Duurzame aandelen- of beleggingsfondsen, zijn fondsen die zich vaak richten op bedrijven die voldoen aan bepaalde ESG-criteria. ESG-beoordelingen helpen bij het in kaar brengen van risico’s die bedrijven lopen op het gebied van milieu, sociale kwesties en goed bestuur.

Bij het selecteren van een duurzaam aandelenfonds is het essentieel dat u uw eigen waarden en doelen voor duurzaam investeren duidelijk bepaalt. Overweeg wat voor u belangrijk is: wilt u bijvoorbeeld investeren in schone energie of met name bedrijven vermijden die betrokken zijn bij de productie of verwerking van fossiele brandstoffen? Of vindt u het juist belangrijk dat een onderneming investeert in haar werknemers of in ieder geval respectvol en zorgvuldig omgaat met de rechten van minderheden?  Vergelijk vervolgens de ESG-criteria en duurzaamheidsrapporten van verschillende fondsen. Deze documenten geven inzicht in hoe fondsen omgaan met risico’s en helpen u met het maken van een weloverwogen keuze.

Tot slot is het verstandig om de financiële prestaties en kosten van het fonds te evalueren. U kunt onder andere nagaan of het fonds actief betrokken is bij de bedrijven waarin het investeert, bijvoorbeeld door stemrecht uit te oefenen tijdens aandeelhoudersvergaderingen. Of door in gesprek te gaan met het management voor het bevorderen van duurzaamheidsdoelen.

Rendement duurzaam beleggen versus traditioneel beleggen

Duurzaam beleggen: meer of minder rendement dan traditioneel beleggen?

Bij het vergelijken van financieel rendement tussen traditioneel en duurzaam beleggen, bestaan er enkele veelvoorkomende aannames. Hieronder worden de drie belangrijkste besproken, met een analyse van hun juistheid en een vergelijking van rendementen op de korte en lange termijn.

Aanname 1: duurzaam beleggen levert minder rendement op

Er wordt vaak beweerd dat duurzaam beleggen minder rendement oplevert dan traditioneel beleggen. Dit idee is deels gebaseerd op de veronderstelling dat duurzame bedrijven hogere kosten hebben, bijvoorbeeld vanwege milieuvriendelijke processen of betere arbeidsomstandigheden. Hoewel het waar is dat sommige duurzame fondsen in specifieke periodes ondermaats presteren, zijn er veel onderzoeken die aantonen dat duurzaam beleggen op de lange termijn minstens vergelijkbare, zo niet betere rendementen kan bieden.

Feit is dat veel duurzame fondsen presteren even goed of beter dan traditionele fondsen, vooral op de lange termijn. Dit komt doordat bedrijven die voldoen aan ESG-criteria vaak beter in staat zijn om risico’s te beheersen, zoals milieuschandalen of governanceproblemen, die op de lange termijn schadelijk kunnen zijn voor hun winstgevendheid.

Aanname 2: duurzaam beleggen is minder divers en dus risicovoller

Een andere aanname is dat duurzaam beleggen minder divers is, omdat het bepaalde sectoren, zoals fossiele brandstoffen of tabaksproductie, uitsluit. Hierdoor zou het risicovoller zijn. Dit is echter niet (altijd) het geval.

Hoewel duurzame fondsen inderdaad bepaalde sectoren uitsluiten, investeren ze vaak in een breed scala aan bedrijven in verschillende sectoren, zoals technologie, gezondheidszorg, en hernieuwbare energie. Bovendien kan het vermijden van risicovolle sectoren zoals de tabak- of gokindustrie juist leiden tot een stabieler rendement op de lange termijn, aangezien deze sectoren mogelijk kwetsbaar zijn voor strengere regelgeving en marktveranderingen.

Aanname 3: duurzaam beleggen is een modegril en niet geschikt voor lange termijn

Er zijn mensen die denken dat duurzaam beleggen een trend is die niet geschikt is voor de lange termijn en dat traditionele beleggingen uiteindelijk weer meer rendement zullen opleveren.

Duurzaam beleggen is echter allang meer dan een trend gebleken. Het is een reflectie van verschuivende maatschappelijke waarden en de erkenning dat bedrijven die verantwoordelijk omgaan met hun middelen en belanghebbenden, waarschijnlijk duurzamer en winstgevender zijn op de lange termijn. Deze benadering kan beleggers helpen bij het verminderen van risico’s en het genereren van solide rendementen in een veranderende wereld.

Korte versus lange termijn rendementen bij duurzaam beleggen

Op de korte termijn kunnen traditionele beleggingen soms hogere rendementen opleveren. Vooral in sectoren die sterk gericht zijn op snelle winst, zoals olie en gas. Duurzaam beleggen kan in deze periodes achterblijven, vooral omdat deze sectoren soms worden uitgesloten.

Op de lange termijn echter, tonen steeds meer onderzoeken aan dat duurzaam beleggen minstens even goed presteert en in sommige gevallen zelfs beter, dan traditioneel beleggen. Dit komt omdat bedrijven die aandacht besteden aan duurzaamheid vaak beter voorbereid zijn op toekomstige uitdagingen, zoals klimaatverandering, strengere regelgeving en veranderende consumentenvraag.

Zelf duurzaam beleggen

Hoe begin ik met duurzaam beleggen?

Starten met verantwoord investeren? Bedenk dan eerst wat uw voornaamste redenen zijn om hiermee te beginnen. Denk bijvoorbeeld aan een positieve impact maken op de maatschappij, een zo hoog mogelijk rendement halen of op een ethisch verantwoorde manier investeren.

Deze visie vormt het fundament voor de duurzame beleggingsactiviteiten. Het is daarom belangrijk om goed te weten wat duurzaamheid voor u persoonlijk betekent.

Bent u geïnteresseerd particulier beleggen op een verantwoordelijke en duurzame manier? Of wilt u een positieve impact maken op mens, milieu en maatschappij met uw investeringen? De VBDO heeft de gids ‘Duurzaam beleggen voor particulieren via banken’ samengesteld, waarin u in 5 stappen wordt geholpen met het maken van uw eigen, duurzame beleggingskeuzes.