nl 
en 
Philips, Enel en Repsol tonen leiderschap in belastingtransparantie, terwijl 1 op de 4 bedrijven onder de minimumnorm blijft
De elfde en laatste editie van de Tax Transparency Benchmark van de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO), markeert een kantelpunt. Voor het eerst sinds de start in 2015 is er sprake van een daling in de gemiddelde score voor belastingtransparantie – van 49% in 2024 naar 44% in 2025. Tegelijkertijd toont de benchmark aan dat structurele verbeteringen van de afgelopen jaren beklijven, en dat goed belastingbestuur inmiddels stevig is verankerd in het ESG-beleid van vele toonaangevende bedrijven.
Groeiende transparantiekloof
Hoewel 89% van de bedrijven een belastingstrategie publiceert (was 93% in 2024), groeit de kloof tussen koplopers en achterblijvers. Maar liefst 33 van de 116 beoordeelde bedrijven, waaronder negen Nederlandse, blijven onder de kritische ondergrens van 25%. Daartegenover staan Philips, Enel en Repsol, die met een score van 98% de benchmark aanvoeren en laten zien wat ‘good tax governance’ in de praktijk betekent.
“Deze drie bedrijven laten zien dat belastingtransparantie méér is dan een verplichting; het is een integraal onderdeel van duurzaam ondernemerschap,” zegt Angélique Laskewitz, directeur van VBDO. “Philips koppelt ESG en belasting op overtuigende wijze. Enel biedt transparantie over fiscale incentives in de energiesector. En Repsol levert diepgaand inzicht in fiscale risico’s en geschillen. Zij zijn het resultaat van jarenlange inzet en illustreren waar consistent beleid toe leidt.”
Aandeelhouders moeten verantwoordelijkheid nemen
De benchmark bevestigt dat belastingtransparantie een onlosmakelijk onderdeel is van goed bestuur: de ‘G’ in ESG. Vooral de aandeelhouder speelt een sleutelrol in het aansporen van bedrijven tot verbetering, met engagement als effectief middel om belastingtransparantie te versterken. Maar zij staan daar niet alleen in. Ook adviespartijen, accountants, NGO’s, beleidsmakers en andere maatschappelijke stakeholders dragen bij aan het agenderen en versterken van goed fiscaal bestuur.
De benchmark laat zien dat zichtbare betrokkenheid en kritische dialoog directe impact hebben op de maatschappelijke visie. Of het nu gaat om feedback op rapportages, publieke uitspraken over fiscale ethiek of het agenderen van belastingbeleid in aandeelhoudersvergaderingen. Elk geluid draagt bij aan het collectieve bewustzijn dat belastingtransparantie onderdeel is van goed bestuur.
Keetie Jakma, Tax director bij PwC: “Belastingtransparantie is cruciaal voor vertrouwen tussen bedrijven, investeerders en de samenleving. Bedrijven die de verschillende stakeholders actief en in een vroeg stadium betrekken bij fiscale topics kunnen het verschil maken om aan de toenemende verwachtingen van stakeholders te voldoen. Dit vraagt een gezamenlijke inspanning en samenwerking met adviseurs, beleidsmakers en andere stakeholders.”
Laatste editie, blijvende impact
Met deze publicatie komt er een einde aan elf jaar Tax Transparency Benchmark. Sinds de start in 2015 is het aandeel bedrijven dat publiekelijk een belastingstrategie deelt gestegen van 45% naar 89%. Ook is de kwaliteit van rapportages sterk toegenomen, met betere risicoanalyses, duidelijkere governance-structuren en aandacht voor stakeholderdialoog.
“We sluiten de benchmark af in de overtuiging dat de beweging die we zijn gestart, nu stevig op eigen benen staat,” zegt Laskewitz. “Met nieuwe wet- en regelgeving, vrijwillige standaarden en blijvende druk vanuit civil society hebben bedrijven de juiste prikkels voor de weg omhoog. De lessen van elf jaar benchmarken blijven beschikbaar. Ieder bedrijf dat wil verbeteren, kan verbeteren.”
