nl 
en 
Pensioenen zijn een lange termijn business: pas na decennia betalen de fondsen uit. Dat maakt pensioenfondsen bij uitstek geschikt als duurzame, lange termijnbeleggers. Zij nemen die rol steeds vaker op zich. Zowel Nederlandse als Scandinavische pensioenfondsen scoren hoog op duurzaamheid. Magnus Billing, ceo van het Zweedse pensioenfonds Alecta, deelt zijn methode.
Op een bijeenkomst over de toepassing van de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) die begin dit jaar georganiseerd werd door VBDO was Magnus Billing openingsspreker. Met 2,4 miljoen klanten en circa € 85 mrd in beheer is Alecta een van de grootste pensioenbeheerders van Zweden. Het pensioenfonds valt op door de unieke manier waarop zij haar aandelenportefeuille beheert.
Pensioenfondsen als beleggers
Pensioenfondsen beheren pensioenen voor bedrijven en hun werknemers. Om ervoor te zorgen dat pensioenfondsen genoeg geld in kas hebben om over tientallen jaren die pensioenen uit te keren, beleggen zij dit geld. Steeds vaker kiezen pensioenfondsen daarbij voor verantwoorde beleggingen. Zo ondertekenden zestig Nederlandse pensioenfondsen in 2017 een intentieverklaring om onder andere een traject te starten voor het opstellen van doelstellingen op het gebied van mensenrechten, klimaat en kinderarbeid.
Vaak kiezen beleggers, waaronder pensioenfondsen, ervoor om beleggingen breed te spreiden. Dit kan bijvoorbeeld door te kiezen voor indexbeleggen. Hierbij worden aandelen gecombineerd, als appels in een fruitmand. Hierdoor wordt het effect van één miskoop op de totale waarde van de ‘mand’ verkleind met als resultaat een evenwichtige rendementsontwikkeling. Deze ‘mandjes’ kunnen kant-en-klaar worden gekocht.
‘Wij willen een bedrijf echt leren kennen’
Een tijdrovendere methode is het handmatig uitzoeken van bedrijven en projecten om in te beleggen. Dat is de methode die Alecta gebruikt, vertelt Billing: “Wij managen onze aandelen anders dan veel andere investeerders.” Alecta is een actieve belegger met een relatief kleine portfolio, bestaande uit circa 100 Europese en Noord-Amerikaanse bedrijven. Elk van die bedrijven is geselecteerd op basis van eigen onderzoek door een team van analisten.
Een kostbare aangelegenheid? Niet volgens Billing: “Integendeel, want wij willen een grote som geld in een specifiek aandeel investeren voor een heel lange termijn. Daarom willen we het bedrijf echt leren kennen.” Als Billing spreekt over een lange termijn dan heeft hij het niet over 10 tot 15 jaar: “Voor mij betekent een langetermijninvestering 40 jaar of langer.”
Geen interesse in de beurskoersen van vandaag
Billing is stellig in zijn langetermijnvisie: “De volatiliteit van de markt vandaag interesseert ons niet.” Als de beurskoersen erg beweeglijk zijn, krijgt het pensioenfonds soms verontruste telefoontjes van bedrijven waarin zij investeert. “Die bedrijven vragen dan wat wij van hun aandeelkoersen vinden,” zegt Billing. Volgens hem reageert Alecta echter niet op veranderingen van dag-tot-dag, maar kijkt het pensioenfonds altijd een aantal jaren vooruit. Daarmee wil Alecta bedrijven zekerheid geven.
‘Wij moeten investeringen doen waar klanten over 60 jaar nog wat aan hebben’
Billing stelt dat betrokkenheid bij een bedrijf veel oplevert. “Het biedt een fantastische mogelijkheid om met het bedrijf in gesprek te gaan over duurzaamheid en impact maken.” Alecta neemt haar rol als actief aandeelhouder dan ook serieus. In 2016 bracht het pensioenfonds, met uitzondering van één bedrijf, een stem uit in alle jaarlijkse aandeelhoudersvergaderingen.
Een duurzame, langetermijnvisie is logisch voor een pensioenfonds, vindt Billing. “Ook in 2087 moeten wij nog pensioenen uitkeren, daarom moeten we ver vooruitkijken. Wij moeten investeringen doen waar onze klanten over 60 jaar nog wat aan hebben: een investering in de fossiele industrie is op die termijn waarschijnlijk geen goede deal.”
Kapitaal zoekt financierbaar project
Het pensioenfonds is altijd op zoek naar projecten, initiatieven en bedrijven die op lange termijn positief financieel en maatschappelijk rendement opleveren. Daar ligt ook een taak voor overheden, vindt Billing. Overheden moeten meer duurzame, investeerbare projecten lanceren. Deze kunnen zij via de uitgifte van leningen financieren.
Een goed voorbeeld daarvan is de groene staatsobligatie van de Franse overheid. De interesse van investeerders was aanzienlijk. Volgens Billing was het totale aanbod drie keer zo groot als de € 7 mrd waar de Fransen om vroegen. Het toont de behoefte die heerst in de markt.
‘Beleid ontbreekt om klimaatdoelen 2030 te halen’
Daarom pleit hij ervoor dat overheden niet langer wachten met formulering van beleid om de klimaatdoelen van Parijs te halen. “Eén van de zaken die mij zorgen baart is het tempo van beleidsmakers. Zijn zij op tijd?”
Geld om dit beleid uit te voeren, vormt volgens Billing namelijk geen probleem. Zijn pensioenfonds wil graag investeren in groene staatsobligaties waarmee duurzame projecten worden gefinancierd. “Wij hebben het kapitaal en willen dat graag investeren. Wat wij nodig hebben zijn projecten om dat geld in te investeren.”