Management Samenvatting
Conclusie
Duurzaamheid wint aan kracht. Het beleid en de transparantie van Nederlandse beursgenoteerde bedrijven met betrekking tot duurzaamheidsthema’s zoals natuurlijk kapitaal, sociale inclusie, leefbaar loon en belasting zijn de afgelopen jaren verbeterd. Nederlandse beursgenoteerde bedrijven richten zich steeds meer op nieuwe kansen die worden gecreëerd door de overgang naar een duurzame economie, bijvoorbeeld de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten. Er is echter nog veel werk te doen. De thema’s sociale inclusie en leefbaar loon zijn relatief nieuw in Nederland en vereisen verdere aandacht. Bovendien rapporteren slechts enkele bedrijven over hun totale belastingbijdrage en de belastingen die zij betalen op basis van een land-voor-land rapportage.
Het goede nieuws is dat alle Nederlandse beursgenoteerde bedrijven een algemeen mensenrechtenbeleid hebben geïmplementeerd, en dat de overgrote meerderheid van de bedrijven zich heeft gecommitteerd aan het bijdragen aan de VN-duurzaamheidsdoelen (SDG’s). Bedrijven zijn begonnen zich te richten op de milieu- en sociale aspecten die voor hen het meest materieel zijn. Bovendien wordt belasting steeds meer beschouwd als een integraal onderdeel van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Lange tijd werd MVO vooral geassocieerd met milieuthema’s zoals energie en CO2. Bedrijven realiseren zich nu dat goed belastingbeheer ook belangrijk is voor de samenleving.
Aanbevelingen
Natuurlijk Kapitaal:
- Voer een risico- en impactanalyse uit om risico’s met betrekking tot natuurlijk kapitaal voor uw eigen operaties en de toeleveringsketen te onderzoeken.
- Stel meetbare KPI’s en doelen vast om de prestaties op het gebied van behoud van natuurlijk kapitaal te verbeteren.
- Begin met het beoordelen van de externaliteiten van uw operaties door een milieuwinst- en verliesrekening op te stellen (product- of projectgerelateerd).
Sociale Thema’s:
Inclusie:
- Formuleer een beleid voor inclusie met een focus op mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
- Neem stappen en stel doelen om een inclusievere werkvloer te realiseren, bijvoorbeeld door training en werkgelegenheidskansen te bieden.
Leefbaar Loon:
- Definieer ‘leefbaar loon’ samen met stakeholders, zoals leveranciers en NGO’s.
- Beoordeel of een leefbaar loon wordt betaald in uw eigen operaties en in de toeleveringsketen.
- Formuleer een beleid en een leveranciersgedragscode over leefbaar loon.
- Neem criteria voor leefbaar loon op in de due diligence van leveranciers en toets deze.
Maatschappelijk Verantwoord Ketenbeheer:
- Voer een risicobeoordeling uit om de belangrijkste sociale risico’s in de toeleveringsketen te beoordelen.
- Werk samen met leveranciers, NGO’s, enz. om de sociale omstandigheden in de toeleveringsketen te verbeteren.
- Verbeter de transparantie en rapportage over het proces, de status en de voortgang van leveranciersaudits.
- Ontwikkel een gedragscode voor inkopers.
Verantwoord Belastingbeleid:
- Formuleer een heldere belastingstrategie, inclusief belastingprincipes, als onderdeel van uw MVO-strategie.
- Beschrijf uw belastingrisico’s en bijbehorende beheersmaatregelen in detail.
- Rapporteer uw vennootschapsbelasting, inkomsten, winsten, activa en werknemers op een land-voor-land basis (of zo gedetailleerd mogelijk zonder concurrentiegevoelige informatie prijs te geven).
- Rapporteer over de totale belastingbijdrage, inclusief belastingen zoals btw, loonheffingen, verzekeringen en sociale premies.
Resultaten van Geselecteerde Prioriteitsthema’s
- Natuurlijk Kapitaal: De definitie van natuurlijk kapitaal is breed en omvat klimaatverandering, biodiversiteit en waterschaarste. Nederlandse beursgenoteerde bedrijven scoren relatief hoog op dit thema, met een gemiddelde score van 57%. Veel bedrijven hebben beleid dat onderwerpen rond natuurlijk kapitaal behandelt, zoals watergebruik. Een uitgebreide en gerichte aanpak van natuurlijk kapitaal ontbreekt echter vaak. Bedrijven wordt geadviseerd een risico- en impactanalyse uit te voeren om hun belangrijkste risico’s en impact op natuurlijk kapitaal beter te begrijpen.
- Sociale Thema’s (Inclusie, Leefbaar Loon, Maatschappelijk Verantwoord Ketenbeheer): De gemiddelde score op de sociale thema’s is relatief laag met 27%. Dit komt deels door de introductie van veeleisendere criteria op deze thema’s, zoals de betaling van een leefbaar loon in de toeleveringsketen, mapping van tweede-lijns leveranciers, en inclusiebeleid. Nederlandse bedrijven zijn zich steeds meer bewust van het belang van een verantwoorde toeleveringsketen. Het beheren van complexe toeleveringsketens en het verbeteren van maatschappelijk verantwoord ketenbeheer blijven echter grote uitdagingen.
- Verantwoord Belastingbeleid: Dit thema heeft de meeste vooruitgang geboekt in de afgelopen jaren, met de meerderheid van de Nederlandse beursgenoteerde bedrijven (78%) die nu een verantwoord belastingbeleid hebben dat verder gaat dan de nationale en internationale regelgeving. Het percentage bedrijven met een verantwoord belastingbeleid is aanzienlijk gestegen, wat erop wijst dat belasting steeds meer wordt gezien als een essentieel onderdeel van MVO.
Resultaten per Sector
- Financiële Sector: De financiële sector presteert goed op alle thema’s, met name op natuurlijk kapitaal en verantwoord belastingbeleid. De homogene aard van financiële activiteiten en de betrokkenheid van de sector bij het bevorderen van mensenrechten en het mitigeren van klimaatverandering dragen bij aan deze hoge scores.
- Voedings-, Dranken- en Retailsector: Bedrijven in deze sector tonen hoge scores op natuurlijk kapitaal en belastingtransparantie, wat de materialiteit van de sector voor milieukwesties weerspiegelt. Deze sector is actief bezig met het verbeteren van duurzaamheidsprestaties, gedreven door consumentenbewustzijn en regelgeving.
- Technologie- en Elektronicasector: Deze sector scoort relatief goed op natuurlijk kapitaal, maar staat voor uitdagingen op het gebied van sociale thema’s. Met name sociale inclusie en leefbaar loon vereisen meer aandacht en gerichte acties.
- Industriesector: De prestaties van bedrijven in de industriesector zijn gemengd. Hoewel ze redelijk goed scoren op natuurlijk kapitaal, is er aanzienlijke ruimte voor verbetering op sociale thema’s. De sector staat voor uitdagingen bij het beheren van complexe toeleveringsketens en het implementeren van effectief maatschappelijk verantwoord ketenbeheer.
- Dienstensector: De dienstensector blijft achter bij andere sectoren in duurzaamheidsprestaties. Dit komt grotendeels door de aard van op diensten gebaseerde operaties, die mogelijk minder directe impact op natuurlijk kapitaal en sociale inclusie waarnemen en daardoor minder betrokkenheid tonen bij deze thema’s.